Frozen shoulder, onder de medische naam ook wel ‘capsulitis adhaesiva’ genoemd, is een ontsteking van een aanhechting binnen de schouder. Het woord ‘capsulitis adhaesiva’ is te ontleden in de woorden ‘capsule’ en ‘adhesie’, wat letterlijk een ontsteking van het kapsel (capsulitis) in de schouderaanhechting (adhaesiva) betekent. Frozen shoulder kan worden gezien als een aandoening, waarbij de mogelijkheid tot bewegen van het schoudergewricht sterk vermind en beperkt is geworden. Dit komt door verminderde elasticiteit van het gewrichtskapsel. De frozen shoulder komt vaker voor bij vrouwen dan bij mannen en voornamelijk in de leeftijdscategorie 40-60 jaar. Ook wordt frozen shoulder geassocieerd met vormen van diabetes en in sommige gevallen met reuma.

Hoe ontstaat een frozen shoulder en wanneer loop ik een risico?

Hoe een frozen shoulder kan ontstaan is niet altijd duidelijk. Echter, soms is er een duidelijke, aanwijsbare oorzaak aan te geven zoals een val of klap op de schouder. Meestal zijn de beginnende (pijn)klachten van een frozen shoulder een pijnlijke en stijve schouder, welke in sommige gevallen moeilijk te bewegen is. Er kan een plotselinge, hevige pijn optreden waardoor de arm gedwongen stilgehouden moet worden. De frozen shoulder komt het meest voor bij vrouwen rond de 50 jaar, maar deze kan in de praktijk bij iedereen optreden. Met name patiënten met suikerziekte, schildklieraandoeningen en hartproblemen lopen een grotere kans op deze aandoening. Waarom dit precies is, is nog niet duidelijk. Daarnaast kan ook een gewrichtsontsteking binnen de schouder, welke kan ontstaan bij een reumatische ziekte, vooraf gaan aan de frozen shoulder. Tot slot is het mogelijk een frozen shoulder op te lopen na een ongeval of een operatie. Voordat een frozen shoulder ‘doorzet’, gaat vaak een slijmbeursontsteking, irritatie van een pees of een ontstoken gewrichtskapsel vooraf. Dit hoeft echter niet altijd het geval te zijn.

Verschillende stadia van de frozen shoulder

Een frozen shoulder bestaat vaak uit drie stadia. In het eerste stadium hiervan, welke twee tot negen maanden kan duren, zal de pijn het hevigst kunnen zijn. Deze pijn is overdag op het hoogtepunt en neemt ’s nachts veelal in sterkte af. Het bewegen van het gewricht kan lastig zijn en is vaak beperkt. Binnen het tweede stadium kan stijfheid optreden. Het bewegingsverlies is in deze fase het grootst en dit tweede stadium duurt ongeveer vier tot twaalf maanden. De pijn is aanwezig maar is veelal minder hevig dan in het eerste stadium. Tot slot breekt een derde stadium aan: in deze periode verbeteren de schouderfuncties zich weer. Dit proces kan vier tot twaalf maanden duren en in deze tijd zal de stijfheid en de pijn vanzelf verdwijnen.

Ik vermoed/heb een frozen shoulder: wat nu?

Wanneer u te maken heeft met een frozen shoulder of klachten heeft en deze vermoedt, is het aan te raden een bezoek te brengen aan de huisarts. Hij of zij kan u informeren over uw persoonlijke situatie en eventueel pijnstillers voorschrijven. Het bestrijden van de pijn wordt namelijk gedaan middels pijnstillers en corticosteroïden: dit zijn hormonen die normaal gesproken van nature door de bijnierschors worden gemaakt. Het is naast eventuele toediening van deze belangrijk dat de schouder losgemaakt en in beweging gehouden wordt. Dit kan door middel van (manuele) therapie, oefen- en fysiotherapie. Er kunnen tevens oefeningen voor thuis worden geleerd en meegegeven, hetgeen het gewricht soepel en actief houdt en een mogelijke blijvende bewegingsbeperking tegengaat. Wanneer er sprake is van langdurige klachten en een behandeling in de vorm van therapie niet helpt, wordt soms gekozen voor het losmaken van het schoudergewricht onder narcose (een operatie). Deze wordt echter slechts uitgevoerd in een uiterst geval.